Espresso lungo jest kolejnym napojem z wielkiej i różnorodnej rodziny espresso. I wcale nie jest to podwójne espresso, jak mogliby pochopnie sądzić niektórzy (patrz: espresso doppio), ale espresso przedłużone, czyli coś zupełnie innego.
Bez paniki, już spieszymy z wyjaśnieniami.
Klasyczna kawa espresso
Przypomnijmy sobie najpierw jak przygotowujemy klasyczne espresso. Według Krajowego Instytutu Espresso we Włoszech (z wł. Instituto Nacional del Espresso de Italia, czyli INEI), standardowe espresso to ekstrakt przygotowany z 7 g średnio zmielonej, raczej ciemno palonej kawy. Przez 25 sekund przepuszczamy przez nią wodę o temperaturze 88-92 stopni, aby uzyskać około 25 ml naparu. Nawet dla najbardziej powściągliwych, klasyczne espresso to mniej więcej trzy łyczki kawy plus ewentualnie crema, czyli charakterystyczna pianka, która podczas zaparzania powstaje na powierzchni. Tu właśnie dochodzimy do sedna espressowego problemu numer jeden, czyli faktu, że jest to właściwie napój, który pije się szybko. Choćby nie wiadomo jak przeciągać owe trzy łyczki, ciągle jest ich tylko trzy, czyli raczej niewiele.
Po co jest lungo?
Wypicie klasycznego espresso może trwać około minuty, może półtorej, a dla szczególnie powolnych nawet dwie, nie więcej. Nie wszystkim się to podoba. Nie chodzi nawet o zawartość kofeiny, bo tą przecież każdy może sobie regulować, choćby używają mocniejszej, ciemniej palonej kawy typu Robusta. Espresso przydaje się o poranku lub kiedy w pośpiechu chcemy zrobić sobie kilka minut przyjemności i doładować się dobrą energią. Kiedy jednak człowiek idzie do kawiarni, żeby spotkać się i pogadać, zamiast trzech łyczków espresso, ma ochotę na kilka łyczków więcej. Jest to również kwestia ekonomiczna. Niejeden porządny, oszczędny Polak, mimo szacunku dla wyrafinowanej kultury włoskiej, mógł się poczuć nieco wydając kilka lub nawet kilkanaście złotych na te trzy łyczki espresso. Pośpiech ma swoją cenę to jasne, espresso jest pyszne, ale trzy łyczki to nie dużo. Właśnie dlatego, co bardziej przedsiębiorcze kawiarnie sprzedają espresso nieco dłuższe niż to klasyczne, propagowane przez INEI. Niektóre z nich sprzedają na przykład właśnie kawę lungo.
Co to jest caffe lungo?
Każdy rodzaj espresso ma swój własny wdzięk i styl. Ristretto jest gęste i słodkie. Klasyczne espresso jest bardziej zrównoważone i czystsze smakowo. Caffé lungo natomiast jest dość gorzkawe, przynajmniej teoretycznie. Lungo ma także łagodniejszy smak i bywa bardziej wodniste niż zwykłe espresso.
To jednak tylko teoria. Jak wszyscy wiemy, ostateczny smak osobiście wykonanego espresso zależy tylko i wyłącznie od konsumenta. Od tego na jakie techniki, praktyki i wyposażenie się zdecyduje, co podpowiedzą mu jego własne kubki smakowe. W wypadku espresso wszelkiego rodzaju przepisy należy traktować jedynie jako sugestie. Jeśli chodzi o caffe lungo warto również pamiętać, że gorzkie nie zawsze musi oznaczać mniej smaczne. Wiele zależy od rodzaju i nasilenia owej goryczy. Są osoby, które lubują się w kawowej goryczce, o ile sama kawa jest odpowiednio wyrafinowana smakowo.
Jak zrobić espresso lungo?
W świecie kawy, a zwłaszcza w świecie espresso toczą się niezliczone ilości debat i poważnych, często naukowych rozważań o tym, jaki jest najbardziej oryginalny i najwłaściwszy przepis jak przygotować konkretny napój. Podobnie ma się sprawa jeśli chodzi o cafe lungo. Wariantów jest pewno kilkadziesiąt, my przedstawimy trzy.
1. Wariant hybrydowy
W tym wariancie bierzemy standardowy przepis na espresso, podwajamy ilość naparu, a do czasu parzenia dodajemy 10 sekund.
Biorąc pod uwagę klasyczną formułę espresso (według INEI), ostateczne równanie wygląda następująco: z 7g średnio mielonej kawy chcemy otrzymać 50 ml naparu, w ciągu 35 sekund. Gotowe!
Smak jest oczywiście kwestią gustu, także każdy sam dla siebie musi sprawdzić, czy powyższa kombinacja rzeczywiście mu/jej smakuje. Jeśli chcemy przeprowadzić małe doświadczenie porównawcze między dwoma lub trzema różnymi przepisami, każdą z próbek można ocenić w skali od 1 do 10. Przydatne będą następujące kryteria: poziom słodyczy w naparze, poziom goryczy w naparze, zrównoważenie smakowe (żadna z nut smakowych nie wybija się zanadto), poziom kwasowości, konsystencja, smak jaki pozostaje w ustach po wypiciu kawy.
2. Wariant proporcjonalny
Według tego przepisu przygotujemy espresso lungo zmieniając proporcje zwykłego espresso. Trzy razy więcej kawy niż w standardowym espresso zaparzamy w dwukrotnie dłuższym czasie. Wracając zatem do klasycznego przepisu INEI: bierzemy 21 gram kawy, które parzymy przez 50 sekund. Efekt końcowy każdy musi ocenić sam, według tego co mówią mu jego osobiste kubki smakowe. W ocenie można znów zastosować wymienione wyżej kryteria, żeby łatwiej było porównywać tę kawę z innymi przepisami.
3. Wariant a la Wikipedia
Wikipedia oferuje swój własny przepis na espresso lungo, jeden z najdłuższych i najbardziej wydajnych, jeśli chodzi o ilość otrzymanej kawy. Z określonej przez Ciebie ilości kawy, należy zatem wyprodukować 130-170 ml napoju w ciągu 1 minuty. Konkrety zależą od osobistych preferencji oraz rodzaju używanej kawy.
Chociaż warto spróbować, trudno uwierzyć, aby 130 ml kawy wykonanej z kilku, kilkunastu gram kawy mogło smakować dobrze.
Jeśli chodzi o ciekawostki na temat espresso lungo, to są aż trzy. Prawdziwą ciekawostką na temat espresso lungo jest fakt, że często mylona jest z caffe americano, chociaż nie powinna (cafe americano to zwykła, pojedyncza kawa espresso z dodatkiem gorącej wody). Po drugie istnieje dość popularna wersja lungo na lato, czyli espresso lungo z lodem (warto spróbować!). Po trzecie istnieje nawet czcionka komputerowa, która nazywa się caffé lungo - prawdziwy rarytas dla największych i najbardziej zagorzałych fanów przedłużonego espresso.
